شب برفی در جاده‌های پرپیچ وخم ارمنستان

حمید سلطان آبادیان-عکاس و گردشگر | شهرآرانیوز؛ در روز‌های سرد زمستانی و اوایل اسفند با چند نفر از دوستان عکاس و علاقه‌مند به سفر‌های ماجراجویانه تصمیم گرفتیم با خودرو شخصی به کشور ارمنستان سفر کنیم. بعد از تجربه سفر با دوچرخه و سفر بک پکری، کوله گردی، در آغاز به نظر نمی‌آمد در این سفر مشکل خاصی برای ما به وجود آید، اما بی خبری از وضعیت جاده‌های پیش رو در ارمنستان و تغییرات جوی و بارش شدید برف، وضعیتی سخت از نوع سفر خودرویی برای ما رقم زد. بعد از انجام مراحل اولیه سفر و کاپوتاژ* خودرو به سمت شهر تبریز حرکت می‌کنیم و بعد از استراحتی کوتاه راهی شهر جلفا می‌شویم که ۱۳۰کیلومتر با تبریز فاصله دارد.

 

بعد از رسیدن به شهر تاریخی جلفا به مرز «نوردوز» می‌رویم که در ۷۵ کیلومتری جلفا قرار دارد. از مرز «نوردوز» وارد خاک ارمنستان می‌شویم. مرز بین ایران و ارمنستان پلی بزرگ روی رودخانه ارس است که تقریبا پنجاه شصت متر طول دارد. ویزا با هزینه ۳۰۰۰ دِرام، واحد پول ارمنستان، بدون دردسر به وسیله مأمور پلیس مرزی ارمنستان روی پاسپورت‌های ما نقش می‌بندد.

 

پلیس‌های ارمنی بعضی واژه‌های ایرانی مثل «داداش»، «خوبی؟» و «چطوری؟» را خیلی خوب بلدند. زمان بندی سفر بر طبق برنامه ریزی ما پیش نمی‌رود و ورود ما به جاده منتهی به ایروان، پایتخت ارمنستان، به لحظات تاریکی و فرارسیدن شب پیوند می‌خورد. جاده مجموعه‌ای از پیچ وخم و فرازونشیب است. برف شدیدی هم شروع به باریدن می‌کند و ما در کولاک و جاده‌ای لغزان گرفتار می‌شویم. هنوز در میانه‌های راه هستیم که متوجه می‌شویم امکان پیمودن بقیه مسیر در این وضعیت مقدور نیست.

 

خودرو پژوی ما در سیاهی شب و کولاک برف روی آسفالت یخ زده جاده می‌لغزید و هرلحظه امکان روی دادن یک فاجعه ما را تهدید می‌کرد. به ناچار شب را در یکی از روستا‌های بین راهی به صبح می‌رسانیم.
روز با بهترشدن وضعیت هوا راهی می‌شویم. جاده برخلاف شب ظلمانی و پرحادثه اش، در روز بسیار دیدنی و تماشایی است. در مسیر به ترتیب از شهر‌های گجران، کاپان، گوریس، سیسیان، وایک، یقنازور، آرارات و آرتاشات عبور می‌کنیم و بعد از گذراندن مسافت ۴۱۵کیلومتر به ایروان می‌رسیم.

 

این شهر معماری جالبی دارد، تندیس‌های بسیاری را در این شهر می‌بینیم که همه درحال اندیشه و تفکر هستند. رابطه مردم با ایرانی‌ها دوستانه و نزدیک است و یکی از علت‌های این نزدیکی حضور تعداد زیاد ایرانی‌ها در ارمنستان است. میوه «انار» در این کشور میوه‌ای نمادین است و حجم و طرح‌های فراوانی از این میوه را در قالب بافت، مجسمه، سفال و... در بازار‌ها و فروشگاه‌ها می‌توان یافت. اینترنت ارائه شده بر روی سیم کارت (ویواسل) پرسرعت و عالی است و همه جا هم آنتن می‌دهد، از روی قله کوه‌ها گرفته تا ته دره ها.

 

«سرگی پاراجانف»، کارگردان روسی ارمنی و کارگردان فیلم تحسین شده «رنگ انار»، هم در شهر ایروان یک موزه دارد که هرسال در روز تولدش مراسمی با حضور دوستداران و طرف داران آثارش در موزه برگزار می‌شود و از قضا این سالگرد با روز‌های سفر ما همزمان شده است و ما هم جزو میهمانان این مراسم می‌شویم. ساختمان‌ها تحت تأثیر حکومت کمونیستی شوروی سابق، نما‌هایی سرد و بی روح و درونی بزرگ و شیک دارند. خیابان‌ها وسیع و خلوت و خودرو‌های قدیمی به ویژه «لادا» در این خیابان‌ها فراوان است. حروف نگارشی ارمنی بسیار سخت و بیش‌وکم همه حروف شبیه «U» در حالات مختلف است. سالن اپرایی مشهور و بزرگ دارد و ساز ارمنی «دودوک» با موسیقی منحصربه فردش شهرت جهانی دارد. کوه آرارات، باشکوه و هیبتی خاص بر شهر ایروان نظاره می‌کند و مردم شهر آرام و درگیر زندگی روزمره اند.

 

ایروان در نگاه اول شباهت‌هایی به شهر زیبای آلماآتی در قزاقستان دارد، اما در جزئیات معماری و نمای شهر با آن متفاوت است. شنبه و یکشنبه‌ها بازاری در ایروان برگزار می‌شود که در آن همه چیز از سگ گرفته تا ماسک ضدشیمیایی و شمشیر و گل و گیاه فروخته می‌شود. دریاچه زیبای سوان، بلندترین دریاچه آب شیرین جهان، در ۶۰کیلومتری ایروان قرار دارد. از مزایای سفر با خودرو شخصی به ارمنستان همین بس که می‌توان بدون صرف هزینه‌های متغیر و زیاد کرایه، از اماکن دیدنی و تاریخی در گوشه‌وکنار این کشور دیدن کرد.

البته به شرط اینکه سفر در ایام زمستان و در شرایط جوی سرد و برفی که جاده‌ها به شدت لغزنده و خطرناک هستند، نباشد.

 

*کاپوتاژ خودرو به معنای گرفتن مجوز خروج از کشور برای خودرو شخصی است و از اداره گمرک ایران صادر می‌شود. مدت  اعتبار کاپوتاژ یک ساله است و چنان چه کمتر از یک ماه از اعتبار آن باقی مانده باشد، باید آن را تمدید کرد.